Basha: Sfida e parë drejt Europës, ndihmë për studentët, investime të huaja, rritje pagash
Kryetari i Opozitës, Lulzim Basha, ka dhënë një intervistë këtë mbrëmje në A-Show me gazetarin Adi Krasta, ku tha se sfida e parë, pa tё cilën nuk mund tё garantojmë ato qё na sjell Europa, subvencione, ndihmë pёr studentët, investime tё huaja qё hapin vende pune qё rrisin pagat, ёshtё rikthimi tek institucionalizimi i Republikës.
Intervista nw A-Show
Adi Krasta: Zoti Basha, përshëndetje, mirë se erdhët!
Lulzim Basha: Përshëndetje! Kënaqësi të ndodhem këtu sonte!
Adi Krasta: Ka dy ballafaqime për mua sonte. E para, ju jepni shumë intervista gjatë kësaj periudhe dhe plus-minus, rreziku për të bërë intervista të ngjashme ose të barabarta, është i madh dhe do të më duhet të krijoj një… dhe ndërkohë e juaja është, ma do mendja duhet të jetë një presion i madh nga e folura shumë impenjative e këtyre kohëve, ka një rrezik boshimi, shqetësimi për të gjetur frazën, kërkesën e brendshme për pasionin?
Lulzim Basha: Jo është e kundërta, sepse çdo takim më mbush me emocion. Ka takime që më bëjnë të ndihem poetik madje. Në veçanti, gjatë turit që pata dje, ditën e shtunë nga Saranda në Tropojë, domethënë nga skaji më jugor në skajin më verior të vendit, ka patur takime me shi, në mëngjes, në darkë. E fundit ishte pothuajse afër mesnatës, i Kurbinit, i Mirditës, i Levanit, ku realisht vështirësia ishte të kontrolloja emocionet dhe gjithë fluksin e mendimeve dhe të mbushjes që më jepte me entuziazëm, me gëzim, me shpresën dhe për atë që pres, që do të ndodh ditën e diel, që është përkthimi i gjithë këtij entuziazmi në një fitore të thellë.
Adi Krasta: Flasim pak për dy ngjarje që kanë bërë përshtypje, natyrisht fushata shoqërohet me incidente të llojeve të ndryshme, ku një pjesë janë të orkestruara, një pjesë ndoshta të pakontrolluara. Ngjarja e fundit me regjistrimin e Tan Lames ka bërë shumë përshtypje dhe ngjarja e Kavajës, e cila pastaj u përdor për atë batibekon klasike. Pyetja ime i bashkon të dyja bashkë dhe do të duhet t’i bënim një pyetje interesante publikut: si ndikon në fushatë? Si ndikon tek njeriu i zakonshëm mendoni ju?
Lulzim Basha: Në fakt janë tre ngjarje, se duhet t’i shtosh këtë tjetrën që në anglisht do të quhej “data league”, që është një skandal i paprecedent, që është vjedhja dhe përdorimi i të dhënave personale, të shtetasve shqiptarë nga qeveria.
Adi Krasta: Një kolegu im i televizionit, do të thoja këtë historinë e “data league” do ta diskutojmë pak më vonë, por tani diskutojmë më vonë. Duhet ta bëj këtë.
Lulzim Basha: Nuk ka rëndësi. Po të shikosh brenda pak ditës, ke këto tre ngjarje. Çfarë tregojnë? Tregojnë që kryeministri në ikje ka humbur kontrollin. Ka humbur kontrollin dhe nuk arrin dot të përmbahet në panikun që e ka kapur. E di dhe ai zoti Krasta që e pret humbja më 25 prill.
Adi Krasta: E di thoni ju?
Lulzim Basha: E di! Të gjitha këto janë ngjarje që tregojnë që ai ka humbur plotësisht toruan. Po përveç kësaj, ka një dimension njerëzor. Të marrim të fundit, legalizimet. Nga pikëpamja politike këtu me thënë të drejtën nuk është se ka ndonjë lajm, ky është Edi Rama, 8 vite ka premtuar për të marrë vota në dijeninë e plotë që premtimet nuk do t’i mbaj. Prandaj pas 8 vitesh, në vend të 300 mijë vendeve pune, kemi 500 mijë emigrant. Në vend të shëndetësisë falas, kemi shëndetësi në kolaps, të paaftë për të ofruar as shërbimet që ofron Kosova apo Maqedonia, siç e tregoi dhe pandemia. E mund të vazhdojmë me radhë. Kjo është ana politike e çështjes. Mendo pak anën njerëzore. Kur e dëgjon drejtorin e kadastrës, që thotë dola nga kryeministri dhe folëm që janë 60 mijë apo 100 mijë familje, të cilave nuk do t’ju bëhet legalizimi, por ne do t’ju themi që do t’ju bëhet sepse përndryshe i hedhim në prehrin e kundërshtarit. Mendoje pak se sa kriminale është kjo. Nuk bëhet fjalë për një shifër 100 mijë familje. Merre një familje nga këto 100 mijë, është puna e jetës së tyre. Ka ndërtuar një shtëpi dhe ky ju thotë: “jo vetëm që nuk do t’ua legalizoj, por do t’ia prish pa kompensim dhe do t’i mashtroj që t’ju marrë votën”.
Adi Krasta: Dy gjëra kam për t’ju thënë këtu që më kanë bërë shumë përshtypje gjatë harkut të diskutimit të këtyre minutave përpara transmetimit. Kolegia e make up të televizionit, tha po mor po ngjarja është e madhe, po ky popull e anashkalon dhe nuk e vlerëson shumë tha ajo në raport me ndryshimin esencial që duhet të ketë njeriu për të votuar ndryshe. Është kënaqësi e madhe të vazhdosh ndryshe në këtë jetë, se është fuqi e madhe e brendshme personale. Ndërsa një koleg i imi që ja vlerësoj analizën, ai tha: “po është e vërtetë sipas mendimit tim ai e di që po humb, por vetëm në qoftë se ka diçka, një lloj skeme që e di vetëm ai që mund të na bëj ndonjë numër në fund”. Si me thënë, këto janë përsiatet dhe hamendësimet dhe pandehmat që ekzistojnë sot dhe deri të dielën në Shqipëri. Njerëzve që kanë këto pandehma, çfarë u thoni ju?
Lulzim Basha: Fitorja jonë do të jetë e thellë dhe kur them e jona nuk e kam parash vetëm për Partinë Demokratike, koalicionin tonë, aleancën tonë, kam parasysh një bashkim që dukshëm dhe publikisht jo fshehtazi i ka kaluar kufijtë tanë. Socialistë, hierarkik socialistë që i kam pritur në zyrën time, socialistë të thjeshtë që i takoj me kartat e Partisë Socialiste. Ndërkohë që PS-ja i ka të gjitha pushtetet, ndërkohë që Edi Rama ka ndërtuar shtetin më brutal dhe arrogant, dalin haptazi, haptazi dhe thonë që mezi po presin 25 prillin. Pra, njësoj siç e di unë, njësoj siç e dinë shqiptarët kudo ku ndodhen, e di edhe Edi Rama me 25 prill e pret një disfatë e thellë, e pret ndëshkimi me votë për tetë vite dështime dhe këto tre skandale të lidhura me njëra-tjetrën që është skandali i vjedhjes të dhënave personale për të cilën ju e dini, në Britaninë e Madhe apo në vendin me standardet më minimale demokratike do të kishte rënë qeveria dhe kryeministri duhet të ishte marrë i pandehur nga prokuroria.
Adi Krasta: Kaq ngjarje e madhe ka qenë kjo sa një kolegia ime që ka punuar në France Internacional, Klara Buta, kishte shkruar në një rreth miqësor kishte thënë që ore mos “CambrigeAnalitica” mos funksionon dhe në Shqipëri. Si me të thënë me të njëjtën, mos po ndodh e njëjta gjë që po ndodh edhe..
Lulzim Basha: Jo, është më keq se kaq. “CambrigeAnalitica” është një organizatë private, ishte sepse u shpërbë për shkak të asaj që ndodhi ndërsa këtu është vetë. Vetë shteti që e ka ndërtuar Edi Rama.
Adi Krasta: Dhe meqë jemi duke folur këtu. Pata vendosur ta kaloj më poshtë në intervistë ndoshta duke ju futur në një tematikë, ndoshta pak më të kujdesshme po edhe pse të mos ta bëjmë. Ejani ta flasim këtu. Ajo që ka ndodhur është kjo që një njeri që funksionon në fushatën e PS, një djalosh përpara shumë kohësh më pat shkruar edhe mua personalisht duke më thënë që ti nuk e ke idenë se çfarë reaksioni ku ti flet në televizion dhe ata ja dërgojnë njëri-tjetrit monologët me ëhatss-up që ti kupton që drama që shkaktohet aty është më e madhe sesa fasada e pandryshuar e mimikës kryeministrore në këtë rast, por dy gjëra të bëjnë përshtypje dhe ju praktikisht.Unë do doja të dija qëndrimin tuaj për një nga institucionet mediatike në vend Lapsi.al dhe dy kolegët tanë Shkullaku dhe Bushati. Editorët e kanë marrë këtë, e kanë ditur më parë por nuk e vërtetonin dot. I kanë dhënë këtë platformën e tmerrshme doja të kish thënë unë që gjendet ID, numri i kartës së identitetit me të cilin mund të bëhen tmerre nëpër banka dhe….
Lulzim Basha: Më shumë se kaq. Ajo që është realisht kriminale këtu është që njerëzve ju jepen të gjitha të dhënat private të individit, gjithçka nga data bazat shtetërore të cilat mbrohen me ligj.
Adi Krasta: Pra, kjo është konfirmuar që kjo është marrë nga AKSHI, e-Albania.
Lulzim Basha: Jo vetëm kaq. Gjithçka. Pra, të gjithë data bazat e të dhënave shtetërore të paktën unë lexova artikullin e Birn-it, që e dimë që është një organizatë qëfinancohet nga Bashkimi Evropian nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, e cila tregonte se si janë vjelur të gjitha të dhënat e shtetasve për t’ia vënë në funksion fushatës së Partisë Socialiste dhe këtu qëndron ndryshimi dhe gënjeshtra që u lançua më pastaj ku thonë që këtë e bën çdo parti, jo, jo! Një parti normale troket derë më derë dhe i thotë: duam mbështetjen tuaj, a jeni gati të na mbështesni? Jo, mirë faleminderit, po mendoj, po do kthehemi, po, atëherë a jeni gati të na mbështesni me votë? Jeni gati të mbështesni fushatën? Mund të na e jepni emrin? Mund të na e jepni numrin e telefonit t’ju kontaktojmë përsëri? Kjo është puna normale.
Adi Krasta: Edhe sikur mbështetës të një partie të jemi ne, po të më thotë mua, por numrin e kartës së identitetit nuk do ta kisha dhënë kurrë. Imagjino në Amerikë të japësh securitynumber, bëhet nami.
Lulzim Basha: Dhe nuk është vetëm vendi i punës, është gjithçka, është vendi i punës, ku i ka kushërinjtë. Pra, është zbulimi i të gjithë jetës private të një qytetari prandaj po ju them, mendojeni Britaninë e Madhe. Në çdo vend normal, mendoni vendi me standardet të themi më të ulëta por në botën demokratike, sot kryeministri duhet të ishte i pandehur, sot qeveria duhet të kishte rënë, kjo tregon, pra, se të marrësh një hap të tillë e në Shqipëri ligjet janë të qarta, janë ligje europiane. Këtu çalon zbatimi i ligjeve, pra, dita për t’u përgjigjur para ligjit do të vijë por mendoni se çfarë e shtyn një njeri të shkojë në këtë ekstrem, e shtyn vetëm frika nga humbja. Kjo është ngjarja e parë. Ngjarja e dytë është ngjarja e Kavajës që është një atentat jo ndaj një përfaqësuesi të Parisë Demokratike, një djaloshi njëzet e disa vjeçar, i cili ishte ulur në shtabin elektoral dhe ndërkohë futet brenda dhe goditet nga funksionarë të lartë të Partisë Socialiste.
Me armë brenda shtabit elektoral të forcës politike kryesore të opozitës, jo ky është një atentat ndaj demokracisë, për të ngjallur frikë, për të ngjallur tension, të kundërtën ka bërë si efekt në Kavajë dhe në të gjithë Shqipërinë. I ka tërbuar, i ka bashkuar edhe ata që mund të ishin në mëdyshje për ta bërë të kuptojnë se 25 prilli është dita për ta përzënë një forcë politike, një pushtet. Një person i cili mendon se mund ta mbajë pushtetin me kërcënime dhe me dhunë. Dhe e treta, se edhe njëherë dua t’i kthehem se është më e dhimbshmja, në kuptimin që janë dhjetëra, mijëra familje. Është treguesi i moralitetit ose më mirë i imoralitetit që nga fillesa e kësaj qeverie. Ky ka premtuar me vetëdije duke e ditur që nuk do t’i mbajë premtimet dhe ja ku e ke tani me zë nga një nga njerëzit më të afërt të tij, drejtor i kadastrës ku thotë: “sapo fola me kryeministrin, janë afro 100 mijë apo 100 e ca mijë familje, të cilat nuk do t’i legalizojmë sepse do t’i prishim, por do t’u themi që do t’u legalizojmë sepse nuk duam që të na votojnë kundër”! Dhe njëherë, ana politike e kësaj është një gjë, ana njerëzore mendoje dhe njëherë të lutem se më përmende shembullin e kolegëve këtu, të bashkëpunëtorëve këtu.
Mendoje për një familje dhe pastaj mendoje dhjetëra, mijëra familje i kanë ndërtuar këto shtëpi me sakrificën e jetës. Zoti Krasta me paratë e djemve dhe vajzave që i kanë në emigracion, që iu është dashur 10,15, 20 vjet për të ndërtuar një strehë dhe ju shkon dhe u thotë do t’i legalizoj po më dhe votën. Në fakt as nuk do t’i legalizojë, do t’ua prish. Qëllimi është të mos ua legalizojë, t’jua prish dhe as mos t’i kompensojë, ndërkohë shkon dhe ju kërkon votën që t’i mashtrojë, Kjo është një dramë në të cilën ka ardhur vendi këto tetë vite. Është e pamendueshme, e paimagjinueshme. Kjo është arsyeja, kjo është njëra nga arsyet, njerëzit e kanë kuptuar sepse 25 prilli do të jetë dita e një fitoreje të madhe, të thellë për të gjithë shqiptarët, sigurisht që formën do ta marrin përmes fitores së opozitës, fitores së koalicionit tonë sepse njerëzit janë të etur për ndryshim.
Adi Krasta: Zoti Basha unë personalisht e humb shumë, relativisht shpejt kuriozitetin për veprimtarinë kryeministrore dhe sidomos për të folurën kryeministrore dhe kuptoj relativisht herët. Ne tani kemi hyrë në një moshë, në një profesion pas 33 vjetësh që përgatit korpusin e të folurit, se kryeministri e kupton herët, nuk ndodh pas 5-6 vjetësh, 8 vjetësh. ka që thonë se nuk e kuptojnë as sot nga ata që e mbështesin natyrisht kryeministrin apo kryeministrat.
Dua të ndaloj tek ju për një moment por përpara këtij momenti kam nevojë ta qartësoj qëndrimin tuaj. Ju si drejtues i Partisë më të madhe opozitare dhe kryeministër i mundshëm, i ardhshëm, si e konceptoni këtë qasjen e SPAK, më të cilin natyrisht janë dy pushtete të ndryshme, ka një hendek të madh veprimtarie midis pushtetit kryeministror, ekzekutiv dhe juridik. SPAK do të duhej të investigonte e-Albania, domethënë qeverinë. Ka shumë nevojë për të kuptuar njerëzit sepse SPAK bëri një veprim të dukshëm, shkoi tek kolegët tanë dhe i konfiskoi atyre në kërkesë për të gjetur burimin. Veprim të dukshëm nuk bëri shkuarjen tek AKSH-i për të ndaluar kryedrejtoreshën e AKSH-it, për ta hetuar atë edhe për ta mbajtur ndoshta në polici, mbase edhe me paraqitje si i kanë rregullat. Pra, kjo historia e veprimit të dukshëm, mbani mend kryeministri vetë veprim i dukshëm, Beketi veprim i dukshëm, Fullani veprim i dukshëm, mjeku, pra,jo veprim i nëndheshëm, kjo diskordancë, mospërputhje është dukshëm dhe kush është veprim i padukshëm në rastin konkret se kjo më intereson shumë. Liritë individuale?
Lulzim Basha: A mund ta shpjegoj në një mënyrë që të na ndjekin sa më shumë shikues? Se përndryshe do të përgjigjesha vetëm me një fjalë, Monteskje. Por le ta shpjegojmë pak çdo të thotë. “Frika ruan vreshtin”, ky është thelbi i filozofisë së Monteskje që po pati dikush një pushtet absolut do të korruptohet në mënyrë absolute. Prandaj Monteskje, filozofi francez tha që është e domosdoshme të ndahen pushtetet. Ata që bëjnë ligje,ata që i zbatojnë ligjet dhe një shtyllë e tretë që është gjyqësori që i kontrollon të dyja. Këto janë tre shtylla që ndërtuan Europën moderne dhe Demokratike. Këto garantojnë liritë dhe të drejtat themelore të shprehjes, të votës, të besimit. Këto garantojnë të drejtat ekonomike të konkurrencës, të barazisë në treg etj.
Tregut të hapur e të lirë dhe të drejtat sociale, të drejtën për arsim, për shëndetësi, për jetën, për shëndetin, për mjedisin. Janë këto tre kolona, natyrisht kolona e katërt që është media dhe kolona pestë që është opinioni publik që i bëjnë shoqëritë europiane dhe të zhvilluara. Pikërisht siç duam të jemi ne dhe siç do të jemi pas 25 prillit sepse një nga zotimet kryesore tonat tё cilit jam 100% sigurt qё do t’i përmbahemi, nё 100 ditët e para tё hapim negociatat me BE. Por tё kthehemi tek thelbi i pyetjes, këto qё ju thatë janë manifestimet, janë pasojat jo shkaqet e asaj qё ka ndodhur.
Çfarë ka ndodhur? Cili ёshtё shkaku qё nё vend qё tё hetohet “e-Albania”, apo Gjendja Civile, apo kushdo tjetër, shkojnë e hetohen gazetarët? Cili ёshtё shkaku qё nё vend qё tё hetohen, madje tё çohet para drejtësisë e tё burgoset, drejtori i përgjithshëm i policisë shkon nё azil, Zagani. Nё vend qё sot tё kishim tё pandehur kryeministrin, kryetarin e bashkisë, sekretarin e përgjithshëm tё kryeministrisë, pёr 110 milion euro dëm shkaktuar njё populli, i cili 60% e tё cilëve nuk kanё mjaftueshëm para pёr tё mbyllur muajin me ushqime, ky del e thotë nuk ka pёr tё marrё asnjё cent, ndërkohë qё ёshtё njё vendim final gjyqësor. Cila ёshtё arsyeja? Arsyeja ёshtё se pёr 8 vite këtu ёshtё shkatërruar çdo kontroll dhe balancë.
Sfida e parё dhe kryesore qё nё do tё tejkalojmë, qё unё do ta bёj realitet pa tё cilën nuk mund tё shkojmë drejt Europës, pa tё cilën nuk mund tё garantojmë ato qё na sjell Europa, subvencione, ndihmë pёr studentët, investime tё huaja qё hapin vende pune qё rrisin pagat, ёshtё rikthimi tek institucionalizimi i Republikës. Qё do tё thotë kufizimi i pushtetit, qё do tё thotë kryeministёr me vetёm 2 mandate, tё paktën derisa Shqipёria tё bёhet anëtare e Bashkimit Europian. Qё do tё thotë drejtësi e pavarur sepse kjo qё po tё ndodh duke e kthyer mё konkretisht ёshtё njё SPAK politik. Njё SPAK pa presion politik.
Adi Krasta: Si mendon, po t’i heqësh SPAK-ut presionin politik tё kryeministrit, ata nuk do tё mundoheshin qё tё…
Lulzim Basha: Padiskutim, do tё bёj detyrën. Do tё bёj detyrën. E gjithё drejtësia ёshtё nën presionin politik dhe ёshtё rënia e drejtësisë nën presionin politik tё kryeministrit, shkaku pse qytetarët nuk kanё njё derё ku tё zgjidhin problemet e tyre. Ku Gjykata e Lartë ka mё shumë çështje pёr tё zgjedhur sesa Gjykata e Lartё e Meksikës. Pse gjyqtarët dhe prokurorët shqiptarë janë nën presion dhe pushtetarët dhe krimi i organizuar nё vend qё tё ndëshkohen mbrohen, ndërsa tё pafajshmit kurrë nuk e gjejnë tё drejtën. Ёshtё e gjitha prodhim i Edi Ramёs dhe kapjes politike tё drejtësisë. Nё kёtё kuptim, mё 25 prill shqiptarët votojnë pёr ta çliruar drejtësinë.
Adi Krasta: Qëndrojmë pak tek drejtësia sepse ajo bën njё përshtypje shumë tё madhe direkte edhe ndoshta ёshtё tё parat herё, ndoshta ngaqë ne gjatë gjithё kohës tё këtyre 30 viteve kemi pritur qё reforma tё ishte njё reformё e vёrtet. Pёrfytyro qё njёri, njё personazh i njё reforme tё shumё viteve pёrpara tё ashtuquajtur tё “Plepave”, ishte shumё gati pёr t’u futur nё Gjykatёn Kushtetuese. Njё viskontiCavalcanti si domethёnё, i shikon se çfarё qasje direkteshumё tё shkurtёr mund tё kesh nga njё veprim tё themi kёshtu populist,nё njё veprim direkt. Ju jeni gati qё nё pozicionin, nё njё pozicion tё rёndёsishёm tё drejtuesi tё ekzekutivit, pra, tё tregoni njё lloj qasje tё çiltёr, tё sinqertё, pёr tё cilën duhet shumë volum pune, duhet dhёnё qё reforma, pra,reformës nё drejtësi t’i jepet edhe njё shans tjetër real. Domethënë qё Shqipёria mos tё ketë njё përmbytje, pra, klasat e përmbysura edhe socialistët qё janë sot, qё do tё duhet tё dalin mirё ёshtё nё shëndetin e tyre mendor tё dalin tё ikin nga pushteti pёr t’u qetësuar pёr tё kuptuar se ku janë, ku tё jetë. Pra qasje, domethënëshanse real, njё. E dyta, kthimi tek konsensualiteti, por pёr kёtё do tё duhet qё ju tё bashkëpunoni me partinё qё do tё jetё nё opozitë qё dikur ishte nё pozitё. Jeni i prirur ta bëni kёtё, apo ju jeni i mërzitur aq shumë sa ju thoni…
Lulzim Basha: Jo.Janё dy pyetje brenda pyetjes tuaj.
Adi Krasta: Po.
Lulzim Basha: E para, s’ka gjё do i përgjigjem tё dyjave. Reforma nё drejtësi ёshtё shumë e rëndësishme. Ajo ka ardhur nё kёtё pik pёr shkak mungesës sё vullnetit dhe vullnetit tё mbrapsht tё qeverisё, siç kemi thёnё prej fillimit, pёr ta kapur drejtësinë. Prandaj 25 prilli, fitorja e thellë e shqiptarëve dhe opozitës mё 25 prill dhe humbja e thellë e Edi Ramёs pёr shkak tё pasojave, siç ёshtё gënjeshtra me legalizimet, siç ёshtё ekonomia nё kolaps, siç ёshtё gjendja e përgjithshme e vendit, ngecja e reformave qё na çojnë drejt B-sё, do tё sjell dhe si rezultat çlirimin e drejtësisë dhe zotimi i parё i imi ёshtё qё politika, qeveria do t’i mbaj duart larg nga gjyqësori, larg nga drejtësia.
Adi Krasta: Mё falni, se nuk mund ta lё pa, ta kaloj kaq kollaj. Zoti Basha kёshtu tha Rama kur erdhi nё pushtet, tha ishte e kapur drejtësia unё me 1 milion vota pro, do ta çliroj do merrem vetёm me gjëra, do tё ndërtojShqipërinë, shtetin e Shqipërisë njё herё e përgjithmonë. Dhe nё fakt duhet, kur vjen nё pushtet nё ato muajt e parё, vitet e para duhet, njё gjё e vogël, njё incident i vogël krijon, nuk e di tё tregoj njё rast tё jashtёzakonshёm dhe qё aty ndryshon gjendja shpirtërore e gazetarëve karshi kryeministrit, qё aty pёr aty.
Lulzim Basha: Gjëja e parë që do të ndodhë, është që ne do të heqim, çfarëdo imuniteti të mbetur kryeministrit, ministrave dhe deputetëve. Pra, unë, nesër si kryeministër, nuk do të kem asnjë imunitet nga gjyqësori dhe ky është standardi britanik apo jo?
Adi Krasta: E vërtetë është!
Lulzim Basha: Në Britani, edhe magjistrati më i thjeshtë…
Adi Krasta: Në gjithë konceptin anglo-sakson, ti ballafaqohesh…
Lulzim Basha: Dhe europian, dhe europian! Mora Britaninë ngaqë ju keni jetuar dhe keni punuar atje si gazetar, po në çdo vend normal europian, magjistrati më i thjeshtë mund të marrë…
Adi Krasta: Ish-drejtuesi më i madh i Skocisë Hamond, vazhdon që të ballafaqohet me, është shumë e lehtë për t’u ballafaquar atje me drejtësinë.
Lulzim Basha: Kemi Italinë, ish-kryeministrin apo ish-kryeministrat, pra është një standard europian. Nuk mund të ketë një njeri të gjitha pushtetet dhe të jetë përtej ligjit. Pra, kjo është garancia që gjërat do fillojnë të funksionojnë ndryshe dhe në fakt, ne e kërkuam këtë duke qenë në opozitë, kërkuam vetting-un politik, po le të flasim për ato që do bëjmë pas 25 prillit. E para dhe garancia e parë është që kjo shtyllë e rëndësishme që garanton demokracinë, që garanton që të mos çmendet kryeministri nga pushteti e t’i duket vetja Zot mbi zotër, e të fillojë të luajë me pronat e shqiptarëve e t’u thotë “Thuaju atyre t’jua legalizojë sepse sapo t’jua marr votën, do t’jua prish, madje do t’u fus edhe gaz lotsjellës e nuk do t’u jap asnjë lek”, janë njerëz, qindra, mijëra familje, është puna e jetës së tyre, është djersa e jetës së tyre. I trajton sikur të jenë insekte.
Pra, kontrolli mbi pushtetin, Monteskje, që është e para pra, drejtësia do të funksionojë, nuk do të jetë në presion politik, përkundrazi. Politika që është faktori kryesor, jo i vetëm por kryesor i korruptimit të drejtësisë, do të zhvishet nga çdo lloj imuniteti dhe pushteti për të influencuar drejtësinë. E dyta, brenda pyetjes së parë dhe pastaj mund të vazhdoni, është fuqizimi i rolit të opozitës së ardhshme, meqë ma bëre si pyetje. Si institucion, opozita e ardhshme do të ketë të drejta të garantuara me ligj, pra ne do të krijojmë institucion, unë jam i vendosur, madje këtë angazhim e kam jo vetëm në programin tonë politik por e kam nënvizuar edhe në librin tim, që u botua para disa javësh. Do të krijojmë institucionin e kryetarit të opozitës.
Adi Krasta: Zoti Basha, kjo është një lloj indugjence e veçantë e një njeriu që dëshiron të vijë në pushtet. Imagjino pra, kur njeriu vjen në pushtet dhe ka një fitore të madhe ose ka një fitore të rëndësishme, kurdoqoftë që një njeri është i madh, domethënë me një fitore të madhe, ai tregohet magnanimus, pra, ai tregohet i madh, nuk tregohet i vogël, i ngushtë dhe narcisist, problematik me një durim të vogël.
Lulzim Basha: Varet, varet se pse e ke marrë pushtetin. Në qoftë se pushtetin e ke qëllim në vetvete, atëherë i sulesh opozitës ta zvogëlosh, ta asgjësosh, ta poshtërosh dhe në këtë mënyrë asgjëson të vetmen kritikë që ke, në kuptimin politik të fjalës. Po kujt i shërben kjo? Kujt i shërben?
Adi Krasta: Domethënë do të bashkëpunosh me opozitën e Shqipërisë, opozitën e majtë, edhe sikur atë ta drejtojë zoti Rama, prapë?
Lulzim Basha: Ne do t’i krijojmë opozitës së ardhshme, Partisë Socialiste në opozitë, të gjitha instrumentet e kontrollit ndaj qeverisë, sipas Kushtetutës dhe ligjit dhe kjo do të jetë një garanci shtesë për shqiptarët. S’ka të bëjë kjo me mua apo me drejtuesin e ardhshëm të opozitës, nuk ka të bëjë me PD apo me PS, ka të bëjë me konceptet. Do të ishte mendjemadhësi të thoja “e mia”, se në fakt janë konceptet e Europës, janë konceptet e Amerikës, po me ato, për fat, jam rritur, jam formuar dhe unë që në rini, prandaj po them, janë konceptet e mia, që në fakt janë parimet me të cilat është ndërtuar demokracia europiane, demokracia amerikane, demokracia më e vjetër në botë, demokracia britanike. Opozita ka një rol shumë të rëndësishëm në kontrollin e pushtetit dhe opozita e ardhshme, Partia Socialiste në opozitë do ta ketë këtë rol, jo sepse kam unë qejf apo se dua unë të bëj diçka ndryshe por sepse qytetarët shqiptarë meritojnë këtej e tutje, t’i mbyllet dera e tranzicionit dhe të hapet dera e një politike që do ta çojë Shqipërinë drejt Europës. Dhe në këtë kuptim për hir të qytetarëve shqiptarë, duhen bërë disa gjëra.
E para, fare normale, opozita do të ketë të gjitha mekanizmat e kontrollit, me Kushtetutë dhe me ligj, për të bërë punën e kontrollit. Kaq ka opozita për të kontrolluar qeverinë. E dyta, drejtësia po kështu dhe e treta, që është një propozim shtesë i imi por i padiskutueshëm dhe i panegociueshëm, ua kam bërë të qartë edhe partnerëve të koalicionit, do të kalojë në parlament ose përndryshe do të kalojë me referendum, që deri sa Shqipëria të bëhet anëtare e Bashkimit Europian, jo më shumë se 2 mandate sepse zoti Krasta, unë besoj, në qoftë se një kryeministër nuk arrin dot për 8 vite të përmbushë misionin e vet, angazhimet e veta, premtimet e veta, nuk ka për t’i bërë dot edhe për 4 të tjera. Nuk ka për t’i bërë dot kurrë. Është një koncept i cili është materializuar në Kushtetutën e një prej demokracive më të forta dhe më të njohura të botës, Shtetet e Bashkuara të Amerikës, të cilat kanë kufizuar termin e presidentit që është ekzekutiv në dy terma, në dy mandate.
Adi Krasta: Në momentin që, natyrisht kolegët e mi, ju keni folur në media gjatë gjithë kohës kjo është shumë impenjative, ju filloni sot pastaj do të shkoninë intervista.
Lulzim Basha: Po flasim shumë për datën pas 25 prillit.
Adi Krasta: Padyshim shkojmë tek programi, me shumë të drejtë shkojnë tek konceptet tuaja personalisht për ekzekutivin, për demokracinë. Unë e kam konceptuar sot tek regresi që u bë me indekset e demokracisë këto 8 vite, indekse që i kanë konfirmuar, indekse të degraduara, që i kanë konfirmuar të gjithë institucionet ndërkombëtare të rëndësishme, Transparency Internacional, departamenti i shtetit, të gjithë institucionet që ndjekin me vëmendje dhe kontrollojnë, bashkimi europian gjithashtu. Por unë jam shumë i ndjeshëm karshi mediave dhe çuditërisht kryeministrat dalldisen në një mënyrë të dukshme karshi mediave.
Në Kosovë po bën shumë përshtypje insaideri i Parim Ullurit kishte bërë një shkrim dhe ju futën ministrat e një lëvizje spektakolare që solli ndryshimin dhe veprojnë njësoj si gjithë ministrat e tjerë për t’i mbyllur gojën njerëzve. Madje kryeministri përpara disa ditësh kishte shkuar tek kolegu im Ylli Rakipi, ndoshta ndoshta për t’i bërë deklaratën më të qenësishme atje dhe i tha: “unë nuk të kam hequr ty nga puna, e cila është një gënjeshtër”. Raporti shumë kompleks me mediat, por raporti i juaj, i kryeministrave me median nuk është edhe aq, si me thënë është i dukshëm e padukshëm etj. Ajo që më shqetëson mua dhe kujdes çfarë flisni sot, tani, sepse pas dy vjetësh është një gjë që do t’u kërkohet llogari për këtë, është raporti me pronarët e medias. 3 prej tyre unë e di shumë mirë që në datën 26 do vijnë në zyrën tuaj, 3 prej tyre, unë e di shumë mirë si dhe si vinë, çfarë thonë, çfarë do kërkojnë, çfarë do të thonë nën rreshta disa prej tyre.
Lulzim Basha: Supozoni se do vijnë.
Adi Krasta: Padyshim, tani unë nuk jam “Nostradamusi”, por duke patur parasysh se çfarë kanë bërë gjatë kryeministrat gjatë gjithë kohës, ma do mendja do ta bëjnë. Ata duan leje, ata duan një lehtësim nga tatimet, ata duan projekte se ja kanë hapur grykën televizionin e kanë vetëm për një sallone të përgjithshme, ata janë të pasur, ata janë arrogantë dhe do të vijnë tek ju. Pyetja në këtë rast është. Duket gati, gati sikur është e pamundur për ju që t’i thoni jo.
Lulzim Basha: Edhe njëherë do të kthehemi tek shkaqet dhe jo tek pasojat. Shkaku i kësaj sjellje kryeministrore është frika nga media e lirë, nga zëri dhe nga pena e gazetarëve dhe në këtë mënyrë ata krijojnë një aleancë të pandershme, me qëllim që të bëjnë presion për censurë apo autocensurë. Është një problem do të thoja i nisur nga politika edhe ky, kapja e mediave është një problem i nisur nga politika njësoj si kapja e drejtësisë. Atëherë çfarë duhet bërë, dy gjëra, statusi i gazetarit dhe zbatimi rigoroz i tij dhe për këtë projekti po bëhet gati me Britaninë e madhe mbretërinë e bashkuar
Adi Krasta: Më leni t’ua bëj pyetjen edhe njëherë.
Lulzim Basha: Ta mbyll dhe të dytën. Fuqizimi i transmetimit publik, meqë BBC-ja nuk mund të mos përmendet sot në këtë intervistë, që paguhet nga taksat e shqiptarëve. Çfarë do të thotë fuqizim, do të thotë buxheti i transmetuesit publik si një përqindje e buxhetit të shtetit, administrimi në duar të njerëzve të medias dhe jo në duar as të parlamentit, as të qeverisë…
Adi Krasta: Do të mund t’i thoni jo presionit të tyre, në këtë moment që ne kemi çliruar gazetarët bëjnë punën e tyre ashtu siç dinë ta bëjnë dhe siç kanë treguar ta bëjnë, në këtë moment neksusi i të keqes pushtet politik- pushtet mediatik në kuptimin negativ të fjalës, se pushteti mediatik është i rëndësishëm për ta mbajtur qeverinë llogaridhënëse, nganjëherë po aq edhe më i rëndësishëm se parlamenti dhe drejtësia, por ana e errët e këtij ineksusi e kësaj lidhje këputet.
Lulzim Basha: Dy gjëra që do të duhet të marrin një lloj garancie nga cilido njeri që bën një bindje për t’u bërë kryeministër në këtë vend, dy gjëra. Numër një, gjatë këtyre 8 viteve ne kemi konstatuar që mazhoranca e zotit Rama ka aplikuar ndoshta një nga platformat propagandistike më agresive në të gjithë vendet e botës. Edhe ato qindra mijëra njerëz që hynin me likes dhe me trolls, bëjnë pjesë në këtë rrëmujë të madhe. Po sulmet bullizimi që kryeministri i ka bërë, apo dhe të tjerët rreth tij rrethe rrotull, si me thënë ju vetë keni nevojë për një Fuga? Si me thënë do të ndjeni ju që përveç një agaci dhe ndonjë tjetër do të ketë nevojë për një Fuga të tillë.
Adi Krasta: Ndjeni ju që përveç ndonjë Agaçi dhe ndonjë tjetër do të ketë nevojë për një Fuga tek ju?
Lulzim Basha: Unë jam për një politikë me fytyrë njerëzore. Unë besoj tek normaliteti, unë besoj se dhurata më e mirë që një njeri të cilit i besohet pushteti, se në demokraci pushtetin ta japin njerëzit me votë duhet të mos harrojë që është njëri prej tyre, që është njeri normal, por që ka përgjegjësi jashtë normales. Dhe këto përgjegjësi duhet ta bëjnë më të ndjeshëm, jo më të pandjeshëm. Rreziku ekziston që për shkak të pushtetit të bëhesh mbinjeri, pothuajse zot dhe prandaj ditë për ditë duhet të kesh forcën e karakterit dhe mençurinë ta ulësh veten me këmbë në tokë dhe të kesh mjaftueshëm instrumente kontrolli për ta bërë këtë, në kuptimin institucional dhe në kuptimin e bashkëpunëtorëve. Prandaj të siguroj që bashkëpunëtorët e mi do të jenë po kështu njerëz me integritet dhe të cilët bashkëndajnë me mua formimin dhe vlerat perëndimore pa të cilat Shqipëria nuk mund të shkojë drejt Europës.
Adi Krasta: Pra, ju më thoni mua që ju do të jeni një, ju pretendoni, dëshironi dhe mëtoni të jeni një kryeministër normal.
Lulzim Basha: Europian.
Adi Krasta: Ç’nënkuptoni me të parën?
Lulzim Basha: Shiko, çfarë është për mua normaliteti? Çfarë është për qytetarët normaliteti? Do të thotë që politika mos të hyjë në çdo cep, mos të jetë e gjithëpranishme me zhurmë por pa punë, politikë zhurmë madhe, shfaqje. Hap televizorin kryeministri, hap facebook-un kryeministri, hap telefonon kryeministri, siç ka thënë KimMehmeti hap frigoriferin kryeministri. Jo. dhe ndërkohë frigoriferi është bosh, fatura e dritave vjen çdo muaj edhe më e kripur, papunësia kërcënon. Pse? Sepse politika nuk po e bën punën e vet, kryeministri nuk po e bën punën e vet dhe për të mbuluar dështimet e tij 8 vjeçare na shfaqet nga mëngjesi në darkë me propagandë dhe me retorikë. Një kryeministër që e bën punën e vet nuk ka nevojë, siç e dini ju as kryeministri britanik, as kryeministri holandez, as kancelaria gjermane, as presidenti francez, nuk kanë as një të dhjetën e pranisë televizive që ka kryeministri shqiptar, kryeministri në ikje, ka thyer çdo rekord. Pra është kompleksi nuk bën punën, rri në televizor. Dhe ky raport do të ndryshojë, do të jetë puna në shërbim të njerëzve, pa zhurmë, pa daulle, që do ta bëjë krejtësisht të panevojshme që gjithçka të përqendrohet pastaj te propaganda dhe te shefi i propagandës për të cilën, për të cilët më pyetët pak më parë.
Adi Krasta: Dy gjera interesante që kanë të bëjnë me kohën, se koha është shpeshherë është interesante për hir të së vërtetës, është faktor
Lulzim Basha: Më fal se të ndërpreva. Pra, me një fjali se ndoshta, një qeveri dhe një kryeministër që mendon vetëm për veten e tij edhe nuk i sheh dështimet e tij do të mundohet ti mbulojë me propagandë. Një qeveri që vjen me plane, tonat kanë 2 vjet që hartohen dhe ka për synim që ti zbatojë këto plane në atë që sapo thatë në një kohë shumë të shkurtër, 4 vjet është kohë shumë e shkurtër, nuk do të ketë kohë të bëjë diçka tjetër, përveçse të bëjë diçka tjetër veçse të fokusohet në zbatimin i këtyre planeve. Prandaj e them atë kur takohemi me njerëzit, kuptimi i asaj fraze do të jetë një qeveri e njerëzve, do të jetë një qeveri që do tu shërbejë atyre. Ky do të jetë ndryshimi themelor. Sot kemi një qeveri që i shërben një grushti njerëzish në kurriz të të gjithë shqiptarëve. Ndryshimi themelor i 25 Prillit, fitorja e 25 Prillit do të thotë fitore e gjithë shqiptarëve, do të thotë fitore e shumicës dërrmuese e familjeve shqiptare.
Adi Krasta: Dy gjëra. Si e ndieni, çfarë po ndieni ju? Si janë këto orë e këto dit me një lloj emocioni personal? Pra është, kjo është një endebër personal i juaji? Në një kuptim si është, pra është një betejë personale? Dhe e dyta që ka lidhje gjithmonë me kohën, në datën 25 mirë do të ishte që të kishte një ndryshim politik të ekipeve
Lulzim Basha: Dhe po vjen.
Adi Krasta: Mirëpo kjo automatikisht e ve parlamentin e Shqipërisë dhe njerëzit e zgjedhur me votë i vë në një situatë shumë interesante për 4 muaj. Pra do të ketë 2 lloj deputetësh, si me thënë të cilët qarkullojnë në këtë arenën të paktën mediatike e publike të Shqipërisë. Ka një frikë të madhe që kasta që ka pasur Shqipërinë në dispozicion në këto 4 vjet mund të bëjë një qepje të dokumenteve në këto 4 muaj. Keni ju një shqetësim që kjo mund të ndodhë?
Lulzim Basha: Jo vetëm këto 4 muaj, por gjithçka që ka ndodhur në këto 8 vite në funksion të kastës do të rishikohet nga një ligj i posaçëm të cilin ne e kemi hartuar tashmë dhe e kemi bërë publik.
Adi Krasta: Anti-mafia?
Lulzim Basha: Po. Me ndihmën e partnerëve tanë. Të gjithë shqiptarët po presin me padurim ndryshimin. Shqipëria e do ndryshimin, ka nevojë për ndryshimin. Nuk mund të ketë ndryshim pa e ndarë këtë çështje, një qeveri e një grupi të ngushtë njerëzish që ka skllavëruar gjithë shqiptarët dhe ekonominë shqiptare, apo një qeveri e gjithë shqiptarëve. Pra pa diskutim çdo vendim, shumica prej të cilave janë ndërmarrë në shkelje të kushtetutës dhe ligjeve të vendit do të rishikohet jo vetëm për këto 4 muaj por për të gjithë periudhën, madje këtij rishikimi nuk do ti shmangen edhe kontrata koncensionare të bëra gjatë qeverisjes sonë 8 vite më parë. Kjo është përgjigja ndaj pjesës së parë. Pjesa e dytë, a e përjetoj personalisht? Po sigurisht e përjetoj personalisht dhe emocionalisht, sigurisht, sepse të shohësh njerëzit të vijnë domethënë masivisht, të hidhen domethënë, të përjetojnë të personi jot zgjidhjen e shpresën, besimin, është një peshë shumë e rëndë Adi. Domethënë është diçka shumë e rëndë ti shohësh tek rrethojnë automjetin, tek brohorasin, tek përpiqen të më prekin. Sigurisht është shumë e rrezikshme, sepse…
Adi Krasta: Ka një volum të madh pune për të mbetur i përulur, duhet të jetë shumë shqetësim i brendshëm.
Lulzim Basha: Kjo është, këtë desha të them. Tani të gjithë e kemi brenda vetes sonë farën e të mirës dhe të së keqes. Në qoftë se ti kujton që kjo që po të ndodh është se ti ke zbritur nga qielli atëherë ti ke marrë fund si kryeministër. Mua kjo mё emocionon dhe mё ngarkon me njё përgjegjësi tё jashtëzakonshme personale. Pra, gjëja qё mё emocionon mё shumë se gjithçka tjetër ёshtё pritshmëritë e njerëzve ndaj qeverisjes qё do tё vij. Unё e di qё edhe 4 ditё edhe 5 ditё sfida kryesore e shqiptarëve ёshtё tё mundim me votё kёtё tё keqe.
Adi Krasta: Tё dalin tё votojnё.
Lulzim Basha: Tё dalin, tё dalin masivisht dhe masivisht do tё dalin sepse këto janë zgjedhjet mё tё rëndësishme nё 30 vite.
Adi Krasta: Ti kishe patronazhist?
Lulzim Basha: Po sigurisht qё po. Nuk kam patur kuriozitetin ta shoh se kush. Pra, kryesorja, thirrja ime kryesore qё po i afrohemi ditёs ёshtё qё masivisht nё kutitë e votimit sepse përgjegjësia pёr ta ndryshuar kёtё realitet ёshtё e gjithsecilit atё ditё pushteti ёshtё i tyre , i çdo qytetari, secili një votë ka dhe nё qoftë se doni qё Shqipёria tё eci përpara, nё qoftë se doni te keni punësim, tё keni paga mё tё mira, nё qoftë se doni tё prisni tё hapni negociatat tё shkoj drejt anëtarësimit nё Bashkimin Europian. Në qoftë se duam që të rinjtë tanë të mos largohen, plaga e emigracionit të mos vazhdojë të çajë zemrat e prindërve, të nënave tona. Në qoftë se duam që fëmijët tanë të arsimohen mirë këtu në Shqipëri dhe pastaj të gjejnë një vend pune me dinjitet, të formojnë familjet e tyre këtu.
Pra, në qoftë se i duam të gjitha këto, atëherë masivisht secili që e ka këtë mundësi, se ka dhe të vegjël, vogëlushë që nuk e kanë këtë mundësi. Të shkojnë në kutitë e votimit, të votojnë numrin 9, për ndryshim. Ky është momenti kur përgjegjësia, barra e përgjegjësisë kalon tek unë, tek ekipi ynë, për të bërë realitet zotimet me të cilat kemi dalë para shqiptarëve. Garancia ime, përveç asaj që thash, jo më shumë se dy mandate deri sa Shqipëria të bëhet anëtare e Bashkimit Europian është: Nëse plani ynë, tashmë publik, i konsultuar, i diskutuar me të gjithë, nuk zbatohet një më një, unë nuk dal para shqiptarëve të kërkoj një mandat të dytë sepse ky është themeli i kulturës europiane politike, të cilën jam i vendosur së bashku me ekipin tim, ta themelojmë pas votës dhe fitores së thellë të 25 prillit. Sepse kjo do të jetë edhe një fitore e dytë. Do të jetë mbyllja e derës së tranzicionit dhe hapja e derës për rrugëtimin e vërtetë dhe të pandalshëm drejt Shqipërisë anëtare të BE-së.
Adi Krasta: Le ta supozojmë në një moment se kjo do të ndodhë.
Lulzim Basha: Dhe do të ndodhë.
Adi Krasta: Do t’ju trajtoj tani si një kryeministër që jeni shumë afër, për të dalë në 2-3 tema që them unë…
Lulzim Basha: E kemi mundësinë dhe pas 25- ës.
Adi Krasta: Janë tema shumë të dobishme.
Lulzim Basha: Prandaj doja të fokusohesha shumë tek pjesëmarrja, pjesëmarrja, pjesëmarrja. Dhe është tmerri i kryeministrit në ikje është pjesëmarrja në votime. Shiko çfarë marrëzish. Edhe pa pritur 3 dit para zgjedhjeve shpall karantinën për Greqinë. Pra është i tmerruar kudo do me thënë sheh mundësi se çfarë mund të bëjë për të ulur pjesëmarrjen sepse e di që me 25 prill shqiptarët do të derdhen masivisht në kutitë e votimit. Të gjithë edhe socialistët, edhe administrata, edhe policët e ndershëm, edhe ushtarakët e ndershëm, edhe policia e shtetit, edhe policia e burgjeve. Të gjithë janë të etur për ndryshim sepse të gjithë janë kthyer në skllevër të një njeriu dhe një kaste të ngushtë që janë pasuruar si sheikët ndërkohë që të gjithë të tjerët janë varfëruar.
Adi Krasta: Kam 4 pyetje për përgjigjet që janë diku 1 minutë, një minutë e gjysmë ne e plotësojmë minutazhin që kemi përcaktuar më përpara. Zoti Basha natyrisht që klasa e sotme drejtuese e Kosovës ka një lloj qesëndie, një lloj shqetësimi, një lloj ofendimi të sjelljes kryeministrore të Shqipërisë këto 30 vjet duke e akuzuar kryeministrin e Shqipërisë, cilido qoftë ai, për një lloj shfaqjeje të një paternalizmi të pa durueshëm në raport me të thonin se si duhet të veprojnë, se si duhet ti zgjidhin gjërat duke dhënë mësim nga maja e plehut këtu për majën e plehut atje. Pyetja në raport me ju është kjo: Do të ketë një ndryshim në tonalitet, në qasje?
Lisjada: 40-45
Adi Krasta: Do të ketë një ndryshim në tonalitet, në qasje? Pra unë e di shumë mirë lidhjen me Kosovën, unë e di që ju jeni nip Kosove, i di të gjitha këto. Problemi është që njerëzit në Kosovë sot duan të dëgjojnë nga ju në një frazë: Çfarë do të jetë ndryshe?
Lulzim Basha: Qëndrimi në raport me Kosovën është i qartë dhe ne do ta mbështesim Kosovën dhe institucionet e saj në të gjitha sfidat. Së pari, në njohjen ndërkombëtare nga vendet që nuk e kanë njohur akoma, në anëtarësimin në institucionet ndërkombëtare në të cilat meriton të ketë vendin e saj dhe në koordinimin e fuqishëm të të gjitha vendimmarrjeve sa i përket politikës së jashtme të Shqipërisë në funksion dhe në mbështetje të Republikës së Kosovës, institucioneve dhe qytetarëve të saj. Pa diskutim prioriteti numër një në bashkëpunimin dypalësh është që ne të njëjtësojmë ekonomitë e vendeve tona, të njëjtësojmë arsimin dhe të gjitha aspektet sociale dhe kulturore duke bërë kështu edhe provën e parë gjenerale të aftësisë tona si dy shtete për të qenë së shpejti së bashku anëtare të Bashkimit Europian.
Adi Krasta: Shqiptarët e Maqedonisë edhe para disa kohësh erdhi Zoti Pollozhani, ish i burgosur politik, njeri veprimtar i jashtëzakonshëm…
Lulzim Basha: E njoh dhe kam respektin më të thellë.
Adi Krasta: nuk e përmbajti një lloj, si me thënë “ na hëngri mishin por na ruajti kockën”, si me thënë në raport me këtë një lloj ndarje që ne bëjmë dhe në këtë rast duhet thënë që Kosovarët duhet ta dinë që ata lazdrohen në raport me elitat e Shqipërisë ndërsa shqiptarët e Maqedonisë ndihen larg. Ndërkohë Ministri i Jashtëm i Shqipërisë, Kryeministri i Shqipërisë mund të jenë shumë të pranishëm hapur në raport me elitën ose me kryeministrin e Maqedonisë duke i kërkuar atij gjëra precize siç na kërkon kryeministri i Greqisë neve, si me thënë “pa patur dhe pula që bën yshshsh”, por që kjo është politika në një kuptim. Po këtu që është shumë fine dhe shumë satëll ajo që ndodh, cila do të jetë qasja juaj?
Lulzim Basha: Ka qenë dhe është e pandryshueshme dhe publike. Kam pasur rastin në harkun kohor të dy javëve para një muaji të pres edhe kryeministrin e parë edhe Ministrin e Jashtëm të qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut. Për fat të dy shqiptarë por megjithatë janë autoritete të qeverisë së Maqedonisë së Veriut dhe ja kam bërë të qartë atyre në prani edhe të autoriteteve të tjera të kombësisë maqedonase, të etnisë maqedonase se prioritet absolut i politikës së jashtme të Partisë Demokratike sot dhe nesër në qeverisje padiskutim duke përfshirë partneritetin me Maqedoninë e veriut, rrugën drejt anëtarësimit në Bashkimin Europian, integritetin territorial dhe funksionimin e institucioneve dhe sundimin e ligjit dhe demokracinë në Maqedoninë e Veriut është dhe mbetet zbatimi deri më një i marrëveshjes së Ohrit, dhe garantimi deri më një i të drejtave të shqiptarëve në Maqedoninë e Veriut si një nga dy kombet shtet-formuese të fqinjit tonë lindor. Padiskutim edhe këtu aspekti ekonomik ka rëndësinë e vet dhe ne do të arrijmë të bëjmë shumë në këtë drejtim. Një pjesë e Korridorit të Tetë e kemi përfunduar gjatë kohës që ishim në qeverisje edhe pjesa tjetër do të përfundojë gjatë qeverisjes së ardhshme që do të vijë me votë më 25 Prill.
Adi Krasta: Zoti Basha ju nuk keni ndonjë shtysë që të keni fotografitë tuaja ose ndoshta krijime që bëni, nuk e di…piktura mbase ose qilima nuk e di çfarë mund të jetë për t’i vendosur në zyrën e kryeministrit. Keni ndonjë shtysë të tillë? Me po, me jo e dua këtë.
Lulzim Basha: Nuk bëj qilima.
Adi Krasta: Jo them në përgjithësi.
Lulzim Basha: Nuk bëj piktura por kam piktura në zyrë dhe janë pikturat e vajzave të mia të vogla.
Adi Krasta: Do t’i mbani në zyrën kryeministrore në qoftë se do të ndodhë kjo?
Lulzim Basha: Nuk e di por sot në zyrën ku ndodhem i kam por me siguri që po se më kujtojnë..
Adi Krasta: Në murin e zyrës? Jo domosdoshmërish shpresoj.
Lulzim Basha: Jo, unë do të respektoj etikën shtetërore. Ajo nuk është zyra ime. Ajo është zyra e kryeministrit të Republikës së Shqipërisë dhe personalizimi nis me gjërat e vogla. Domethënë krimbi nuk e han të gjithën në fillim, fillon pak nga pak. Në fillim fillon sipërfaqen dhe pastaj futet brenda dhe ha shumë më shumë. Ajo nuk është zyra ime. Ajo është zyra e shqiptarëve. E paguajnë taksapaguesit shqiptarë, ndaj çdo personalizim i tepërt tregon tendencën për të personalizuar pushtetin. Kështu që të jeni të sigurt që gjithçka nesër që më besohet për shkak të funksionit të kryeministrit unë do ta trajtoj për atë që është. Që është atribut i besuar dhe që i takon në fakt qytetarëve të Shqipërisë, votuesve shqiptarë, taksapaguesve shqiptarë, të gjithë qytetarëve shqiptarë.
Adi Krasta: Ne kemi pritur nga kryeministri, në fakt, nga kryeministrat ne presim që të jenë interlekutor të modernitetit, të elegancës, të kulturës informacionale, të të folurës fine plot me informacion ose me bagazh, me substancë. Kryeministrat mirë është që të kenë një mendim, mendim matematikorë, të kenë një profesion si me thënë në rastin konkretë ju vetë jeni jurist. I kemi pritur që ata të shohin nga perëndimi për hir të së vërtetës. Ka bërë një përshtypje shumë këto kohë marrëdhënia shumë e dyshimtë, e veçantë, e posaçme në kuqësinë e vetë që kryeministri Rama ka me presidentin e Turqisë, Erdogan.
Aq mund të përmblidhet në një kontekst kjo sa Alon Ben-Meir, pedagogu i Universitetit të Neë York, me të cilin bëra një intervistë para disa kohësh tha se në një bisedë të dikurshme me ish-ministrin e jashtëm Davutoğlu ai i kish thënë se po në 2023 Turqia do t’ia dalë që të krijojë një marrëdhënie pothuajse influence otomane me vendet e Ballkanit. Dhe natyrisht në qoftë se i hedhim një sy sot marrëdhënia me Shqipërinë është një marrëdhënie jashtëzakonisht me dritëhije të forta, me luftë kundër Gylenizmit, me afera të dallueshme të shtetit Turk me dhuratë që të bënë për të marrë gjëra të tjera. Me spitale që të vijnë në mënyrë të çuditshme. Por edhe duke i blatuar kryeministri të Shqipërisë një lloj Erdoganizmi në sjellje. Domethënë luftë kundër gazetarëve, luftë kundër lirive dhe të drejtave të njerëzve të zakonshëm. Ne për këtë jemi të shqetësuar dhe të frikësuar. Kush më garanton mua që në qoftë se ju do ishit bërë kryeministër i Shqipërisë në një mënyrë më elegante gjithë sesi, po nuk do kishit bërë egzaktësishtë të njëjtën gjë dhe prandaj ju thashë historinë e murit të zyrës edhe pse nuk është një shqetësim i madh natyrisht.
Lulzim Basha: Për fat të mirë shqiptarët e dinë që unë kam shërbyer si Ministër i Jashtëm, pra në çështjet e politikës së jashtë në një kohë shumë të rëndësishme dhe të ngjeshur me ngjarje për Shqipërinë dhe kombin shqiptarë. Në një moshë më të re ku ja kam dalë besoj të kryej misionin që më është ngarkuar, në funksion të futjes së Shqipërisë në NATO, në funksion të avancimit drejt marrjes së statusit të vendit kandidat në Bashkimin Europian, hapjen e dialogut për heqjen e vizave dhe më pas heqjen e vizave si Ministër i Brendshëm dhe padiskutim në kuadër të mbështetjes që Shqipëria i dha procesit të pavarësimit të Kosovës. Kjo më ka dhënë edhe mundësinë të bashkëpunoj shumë ngushtë në nivelet më të larta drejtuese të partnerëve tanë strategjik por dhe vendeve të tjera të fuqishme. Ju garantoj se me Lulzim Bashën kryeministër nesër, orientimi perëndimor, euro-atlantik, i Shqipërisë është në duar të sigurta.
Ne kemi një dhe vetëm një objektiv madhor, anëtarësimin e Shqipërisë në Bashkimin Europian. Ja kemi dalë dhe ky është një test force dhe vetëbesimi për çdo shqiptarë jo vetëm ata që qeverisnin atëherë, jo vetëm për ne që kishim detyrën dhe rolin për të kontribuar të futemi në NATO, të heqim vizat. Bashkë do ja dalim të fusim Shqipërinë në Bashkimin Europian. Dhe kjo është diçka e dyfishtë. Nuk futesh dot në BE me rroga 200 euro, po dhe rrogat nuk i rrit dot, dhe vendet e punës nuk i hap dot pa ecur përpara me reformat që kërkon procesi i anëtarësimit të Shqipërisë në Bashkimin Europian. Ky është prioriteti ynë kryesorë dhe ne së bashku i kemi të gjitha mundësitë t’ja dalim. E vetmja gjë që mbetet është që të gjithë bashkë më 25 prill, të dielën që po afron ta shprehim atë që ndiejmë, atë që mendojmë, atë që mezi presim, atë që prek kudo në Shqipëri duke ju drejtuar masivisht kutive të votimit duke votuar numrin 9 për ndryshim.
Adi Krasta: Dhe vijmë kështu natyrshëm në pyetjen e fundit zoti Basha. Padyshim është shumë joshëse, për mua edhe instiktive edhe e mirëkuptueshme që ne të jemi të predispozuar të shohim kah perëndimi, nga Bashkimi Europian. Nga Bashkimi Europian, eksponatet, drejtues të së cilit kanë ngritur vetulla, sa kanë ngritur vetulla shqetësimi dhe çuditjeje. Përfaqësuesit e tyre në Shqipëri akuzohen shumë fort nga njerëzit që kuptojnë marrëdhënien diplomatike dhe jo vetëm në këtë vend për një lloj mortaje në raport me bëmat e një qeverie për 8 vjet. Në qoftë se ju do të kishit 30 sekonda në pozicionin e një konkurrenti për kryeministër të vendit, qoftë se do të kishit një mundësi për 30 sekonda ti drejtonit dhe po ju bëj një surprizë tani. I’maskingyou.
Lulzim Basha: In english?
Adi Krasta: In english.
Lulzim Basha: Thisisfor internacional audience?
Adi Krasta: Exactly.
Lulzim Basha: Yourgonasubtitlesforcitizen.
Adi Krasta: At firstëithoutsubtitles.
Lulzim Basha: Youhave to subtitles. Përgjegjësinë e parë e kemi ndaj shqiptarëve.
Adi Krasta: I knoë.
Lulzim Basha: Do të më premtosh që në qoftëse e do përgjigjen në anglisht ta bësh me titrim.
Adi Krasta: E kemi përgjegjësinë ndaj shqiptarëve, por njerëzit e rëndësishëm të BE-së, të vendeve të rëndësishme. Qoftë dhe Presidenti i Rusisë dhe Presidenti i Kinës. Pra natyrisht Presidenti Erdogan pa dyshim. Njerëzit e Greqisë e të Serbisë, të SHBA-së pa diskutim, shohin me një lloj vëmendje këtë njeri të gjatë i cili me disa manira relativisht të kujdesshme pa drita dhe llampa dhe televizione dhe propagandë dhe bullizëm…
Lulzim Basha: Për kë të gjatë e ke fjalën?
Adi Krasta: Jo them, të gjithë janë të gjatë, por ju jeni i gjati pa.
Lulzim Basha: A e kishit fjalën për mua?
Adi Krasta: Po unë e kisha për të gjatin pa.
Lulzim Basha: Se populli kur thua i gjatë i referohet atij automatikisht. Jo i gjatë jam dhe unë…
Adi Krasta: Njerëzit janë të gjatë kur janë të gjatë. Tani ky njeri që dëshiron të bëhet kryeministër, vizionin e vet për ta duhet ta thoj në 30 sekonda dhe kamerën e keni përballë.
Lulzim Basha: Ju doni që unë tu drejtohem udhëheqësve të perëndimit me një mesazh?
Adi Krasta: Yes. Cili është vizioni juaj?
Lulzim Basha: Dhe e doni në anglisht?
Adi Krasta: Dhe e dua në anglisht.
Lulzim Basha: I ëant to thank them for the support they given to my nation. In 30 years to overcome, isolation, poverty and dictatorship and become proud members of NATO. I ëant to thank them for their contribution they have given to pluralism, to democracy, to free market economy and to free movement of Albanian citizens. I have had the rare privilege to share the burden of this great decisions that have helped my nation and I noë guarantee you, under my leadership, Albania ëill move forëard doën the path of the reforms, to make it a part of European Union. A solid democracy ëith rule of laë and strong institutions that ëill serve the laë and it citizens. I thank you for your support and I am grateful for the days ahead to ëork together toëards being reliable partner that does not consume but contributes to security, democracy and prosperity in the region, Europe and ëider.
Adi Krasta: Zoti Basha, ju falenderoj që erdhët në studio!
Lulzim Basha: Kjo pjesë do të prihet dhe do të jepet transmetusit publik të huaj apo do ta transmetoni në Syri Tv?
Adi Krasta: Zoti Basha ju falenderoj me gjithë zemër që ishit pjesë e këtij…
Lulzim Basha: Më premtoni që do ta bësh me subtitrimktë pjesë. Nukdo ti lëjmë shqiptarët të…
Adi Krasta: Zoti Basha ju uroj me gjithë zemër që të keni sukses në këtë iniciativë të jashtëzakonshme personale që, edhe natyrisht të të gjithë atyre që ju besojnë dhe ju mbështesin në një vend të vështirë e problematik, por shumë të dashur e të bukur siç është Shqipëria.
Lulzim Basha: Edhe unë ju falënderoj nga zemra për këtë mundësi që është gjithmonë kënaqësi, konvaleshencë e mendjes dhe e shpirtit. Ju uroj dhe unë shumë suksese në emisionin tuaj. E vetmja gjë që doja të thoja, 25 prilli nuk bëhet për mua, bëhet për familjen e çdo shqiptari, për fëmijët e shqiptarëve, për Shqipërinë dhe ju ftoj të gjithë, ju të parin, të gjithë këtu në studio të shkoni drejt kutive të votimit me 25 prill, për të ardhmen tuaj, për Shqipërinë në BE, për Shqipërinë e zhvilluar votoni numrin 9! Votoni ndryshimin
Adi Krasta: Përpa disa kohësh është publikuar një artikull në The Gardian, i cili tregon çfarë ka ndodhur në vitin 2019 ne facebook ku ka patur shumë ankesa se diktatorë e njerëz me prirje autoritariste në botë kanë përdorur facebook-un për të trashur zullumet e tyre dhe për të manipuluar jetët e përditshme të njerëzve të zakonshëm me qëllim që të qëndrojnë në pushtet. Unë do të lidhem në Kaliforni me zonjushën Sofi Zhang e cila ka punuar në facebook, është një uejsterblloër . pra ka denoncuar atë që ka ndodhur dhe natyrisht do të mundohemi që ta flasim edhe ngjarjen e jashtëzakonshme dhe skandaloze me përdorimin e të dhënave personale në fushatë nga Partia Socialiste, nga njëra nga partitë konkurruese në Shqipëri, partia e mazhorancës, partia e pushtetit.